Όχι πια λευχαιμία. Είναι εφικτό?

Η χρόνια μυελογενής λευχαιμία (ΧΜΛ) είναι ένας τύπος καρκίνου που επηρεάζει το μυελό των οστών και το αίμα Χαρακτηρίζεται από την ανεξέλεγκτη αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων λόγω μιας γενετικής ανωμαλίας, της μετάθεσης BCR-ABL, η οποία οδηγεί στη δημιουργία ενός παθολογικού χιμαιρικού γονιδίου, υπεύθυνου για την υπερανάπτυξη των κυττάρων λευχαιμίας.

Η θεραπεία για τη ΧΜΛ έχει σημειώσει σημαντικές προόδους με την εισαγωγή αναστολέων κινάσης τυροσίνης (TKIs). Τα TKI είναι μια κατηγορία φαρμάκων που στοχεύουν συγκεκριμένα ένζυμα που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων. Στη ΧΜΛ, οι TKI λειτουργούν αναστέλλοντας τη δράση της μη φυσιολογικής, πρωτεΐνης που παράγεται από το χιμαιρικό γονίδιο BCR-ABL.

Ένας από τους πρώτους TKI που εγκρίθηκαν για τη θεραπεία της ΧΜΛ ήταν το imatinib (Glivec). Το Imatinib έχει φέρει επανάσταση στη διαχείριση της ΧΜΛ, οδηγώντας σε σημαντικά βελτιωμένα ποσοστά επιβίωσης και ποιότητα ζωής για τους ασθενείς. Οι ασθενείς συνήθως λαμβάνουν το φαρμακο από το στόμα, καθιστώντας το μια βολική και καλά ανεκτή θεραπευτική επιλογή.

Στη συνεχεια αναπτυχθηκαν TKI δεύτερης και τρίτης γενιάς, όπως το dasatinib, το nilotinib και το ponatinib. Αυτά τα νεότερα TKI έχουν δείξει αποτελεσματικότητα στην υπερνίκηση της αντοχής στο imatinib και έχουν διαφορετικά προφίλ ασφάλειας, προσφέροντας πρόσθετες επιλογές για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται καλά στην αρχική θεραπεία. Πλέον, οι περισσότεροι ασθενείς ξεκινουν θεραπεία με 2ης  γραμμης ΤΚΙ τα οποία οδηγούν πιο γρήγορα και σε μεγαλυτερο ποσοστο σε πληρη μοριακη ύφεση. 15 με 20% αυτών ωστόσο θα παρουσιάσουν δυσανεξία ή αποτυχία στη θεραπεία με αυτά τα φάρμακα.

Το Asciminib (Scemblix) είναι ένα καινοτόμο φάρμακο που έχει προκαλέσει ενθουσιασμό στην ιατρική κοινότητα για τη θεραπεία της ΧΜΛ. Το Asciminib είναι ένας νέος ΤΚΙ που λειτουργεί με διαφορετικό μηχανισμό δράσης . Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά φάρμακα που στοχεύουν τον καταλυτικό θύλακα της πρωτεΐνης BCR-ABL, το Asciminib συνδέεται με τον μυριστοϋλικό θύλακα. Αυτή η προσέγγιση αποτρέπει τη δραστηριότητα της BCR-ABL από έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο, επιτρέποντας τη στοχευμένη αντιμετώπιση της ΧΜΛ ακόμη και σε ασθενείς που έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στα υπάρχοντα φάρμακα.

Οι κλινικές δοκιμές του Asciminib έχουν δείξει εξαιρετικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα, με σημαντική μείωση των λευχαιμικών κυττάρων και υψηλά ποσοστά πλήρους κυτταρογενετικής απόκρισης σε ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπιάζουσα ΧΜΛ. Παράλληλα, το προφίλ ανεπιθύμητων ενεργειών του φαρμάκου φαίνεται να είναι αρκετά ευνοϊκό, με τις περισσότερες αντιδράσεις να είναι ήπιες και διαχειρίσιμες.

Η έγκριση του Asciminib από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για ασθενείς που έχουν ήδη λάβει 2 άλλους ΤΚΙ ή έχουν τη μετάλλαξη T315I αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου για τη θεραπεία της ΧΜΛ. Το φάρμακο προσφέρει μια νέα θεραπευτική επιλογή, ειδικά για ασθενείς που έχουν εξαντλήσει άλλες δυνατότητες θεραπείας. Το Μάιο του 2024 μάλιστα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μελέτης στην οποία το φάρμακο χρησιμοποιήθηκε στην αρχική θεραπεία της νόσου με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, η 5-ετής επιβίωση των ασθενών με ΧΜΛ είναι πάνω από 80%, ενώ η πλήρης ίαση επιτυγχάνεται μόνο με αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων, η οποία όμως πλέον σπάνια χρειάζεται. Με τα νέα φάρμακα θα αγγίξουμε πιθανώς το 90%, γεγονός που ποτέ έως τώρα δεν είχε επιτευχθεί για άλλον καρκίνο!

Επιστροφή στο Blog